Kthimi për një orë në vjeshtë mirëpritet nga shumë njerëz pasi dëshirojnë të ngrihen më vonë.
Sidoqoftë, disa njerëzve kjo edhe nuk iu bën mirë, kështu që ata do të ndjehen të ngadaltë për ditët e para pas ndryshimit të kohës.
Disa hulumtime të reja, të kryera në Amerikë dhe Evropë, tregojnë se ndryshimi i kohës dimërore rrit rrezikun e depresionit për shumë njerëz gjatë dimrit.
“Shumica e njerëzve kënaqen të bëjnë një orë shtesë të gjumit kur koha e verës është e gjatë. Sidoqoftë, muzgu i hershëm i mbrëmjes i bën disa njerëz më të lodhur,” tha Raghu Upender, një nga drejtorët e Qendrës së çrregullimeve të gjumit në Qendrën mjekësore universitare në Nashville.
Ekspozimi shtesë në rrezet e diellit mund të “rivendosë” orën biologjike dhe t’i ndihmojë njerëzit me depresion të përballen me ndryshimin e orës.
Drita rregullon hormonin melatonin, i cili kontrollon ciklet e gjumit. Thënë thjesht, drita stimulon prodhimin e melatoninës, dhe errësira “parandalon” atë.
Kjo shpjegon pse shumë njerëz shpesh ndjehen të lodhur në vjeshtë dhe gjatë dimrit, kur ditët janë më të shkurtra dhe më pak orë janë me diell.
Shumica e njerëzve përshtaten me “ndryshimin e orës” brenda disa javësh, veçanërisht me ndihmën e ekspozimit të diellit gjatë ditës.
Hulumtimet më të fundit tregojnë se ka gjithnjë e më shumë raste serioze të depresionit menjëherë pas “ndryshimit të kohës”.
Në një studim, studiuesit analizuan të dhënat për periudhën 1995-2012 nga Danimarka dhe zbuluan se numri i personave të diagnostikuar me depresion në spitalet psikiatrike u rrit menjëherë pas ndryshimit nga koha e kursimit të ditës në dimër.
Numri i diagnozave të “depresionit” në muajin pas ndryshimit në kohë është rreth 8 për qind më i lartë se normal, sipas një studimi të botuar së fundmi në revistën Epidemiology. Ekspertët paralajmërojnë se rritja është shumë e lartë për të qenë aksidentale.
“Ne jemi relativisht të sigurt se kalimi nga koha e kursimit të ditës në dimër (standard) shkakton një rritje të numrit të diagnozave me depresion,” thotë autori i studimit Soren Ostergard, nga Universiteti Aarhus në Danimarkë.
Studiuesit nuk identifikuan arsyet e rritjes së depresionit pas ndryshimit të kohës, por cituan disa shkaqe të mundshme.
Ka të ngjarë që përfitimet e dritës së ditës në mëngjes të jenë midis 7 dhe 8 të mëngjesit më pak se “dëmtimi” i kthimit në shtëpi nga puna pasdite ose në errësirë.
Në mëngjes, njerëzit zakonisht lahen, bëjnë dush, hanë mëngjes, ngasin me makinë (autobus) dhe madje “nuk e vërejnë dritën e errët”. Sidoqoftë, deri pasdite kur ata kthehen në shtëpi dhe duan të bëjnë diçka ose të ecin, tashmë është errët dhe nuk ka dritë dite.
Për më tepër, kalimi në kohën standarde ka të ngjarë të ketë lidhje me efektet negative psikologjike, pasi shumë qartë shënon hyrjen në një periudhë të ditëve të gjata, të errëta dhe të ftohta.
Këto rezultate duhet të çojnë në një rritje të ndërgjegjësimit për depresionin pas kalimit nga vera në dimër. Kjo është veçanërisht e rëndësishme për njerëzit që janë shpesh ose herë pas here në depresion.
Ju kujtojmë se në dimër duhet të qëndroni jashtë shtëpisë dhe jashtë ndërtesës më shpesh gjatë ditës, veçanërisht gjatë fundjavave. Për të “zvogëluar” depresionin e dimrit, ngrijeni ndriçimin në punën tuaj dhe zonat e shtëpisë.
