Lista e 219 kriminelëve të Luftës së Dytë Botërore që hartoi Enver Hoxha. 1 mbret, 4 kryeministra, 6 ministra, kryebashkiakë e shefa policie. Në vend të parë Shkodra dhe Gjirokastra me 37 persona

0
Gjigandi

‘OLD, BUT GOLD’ NGA ROLAND QAFOKU

Kishin kaluar 11 vjet nga përfundimi i Luftës së Dytë Botërore dhe Enver Hoxha kishte fituar shumë pushtet. Pasi la detyrën e kryeministrit, posti i vetëm si sekretar i Parë i Komitetit Qëndror të Partisë së Punës së Shqipërisë i jepte shumë kohë të merrej ende me punët e luftës. Në dosjet e Partisë së Punës së Shqipërisë në Arkivin Qëndror të Shtetit ndodhet lista me 219 persona që u shpallën kriminelë të Luftës më 20 janar 1956. Të gjithë ishin larguar nga Shqipëria nëpër shtete të ndryshe të Botës dhe regjimi i Enver Hoxhës i kërkonte që ata të ktheheshin në atdhe. Kjo do të thoshte se nëse kjo do të ndodhte, që të gjithë do pushkatoheshin si tradhëtarë. Kanë qenë të shumta kërkesat e Hoxhës dërguar krerëve të shteteve ku ata ndodheshin, por fakt është që askush nuk iu përgjigj këtyre kërkesave.

Në këtë listë bie në sy që të gjithë shqiptarët kundërshtarë politikë të Hoxhës, mes tyre në të vërtetë ka edhe nga ata që bashkëpunuan me pushtuesit. Por ironia është se në këtë listë ka edhe nga ata që nuk kanë patur fare lidhje me luftën. Madje, që nuk kanë qenë fare në Shqipëri nga vitit 1939 deri në 1944. Rasti ekstrem është i Ahmet Zogut i cili ishte i pari në këtë listë. Mund të jetë normale që Zogun mund ta akuzonin për tradhëti pse u largua nga Shqipëria më 7 prill 1939, por fakti që njëkohësisht e akuzonin edhe për kriminel lufte, kjo është jashtë logjikës. Ndërkohë që ajo që bie shumë në sy në këtë listë është numri i madh i personave të përfshirë në të. Janë 219 persona, por të mos harrojmë se deri në këtë moment nga viti 1945 deri në 1956 një numër i madh ishin pushkatuar në Shqipëri me gjyqet speciale dhe një pjesë kishin ndërruar jetë për shkaqe natyrore dhe moshe. Një Shqipëri me 1 milionë banorë dhe 11 vjet pas luftës, shpallte 219 kriminelë lufte, ishte vërtetë një shifër shumë e lartë. Mjafton të kujtojmë se procesi gjyqësor më i madh, ai i Nurenbergut në Gjermani, dënoi vetëm 24 persona që ishin kupola e regjimit nazist. Një tjetër element që bie shumë në sy është shpërndarja e “kriminelëve të luftës”, mbi bazë qarku. Në vend të parë janë Shkodra dhe Gjirokastra me 37 persona secili. Dhe Hoxha e kishte justifikimin përse këto dy qarqe kishin numrin më të madh të kriminelëve. Së pari, Shkodra, atje ku kundërshtarët e komunistëve ishin më së shumti dhe Gjirokastra në vendlindjen e Hoxhës ku ai kishte hesape për të larë me ata që nuk i kishte dashur përgjatë jetës së vet. Në vend të tretë me një numër relativisht të lartë ishte Vlora me 34 persona, pikërisht aty ku mbështetja ndaj komunistëve dhe rezistenca ka qenë më e madhe. Më pas vjen Tirana me 24 persona, Korça me 22 persona, Kukësi me 19 persona, Elbasani me 12 persona, Dibra dhe Berati me 11 persona dhe Kruja me 1 person.

Pas Ahmet Zogut, një tjetër emër është Abaz Kupi që në listë është numri 2. Kupi ishte nga ata që drejtuan rezistencën më 7 prill në Durrës dhe më pas ishte një nga drejtuesit e “Konferencës së Pezës” por që pati kundërshti me drejtuesit e Partisë Komuniste. Më pas vijnë personaliteti i njohur Eqrem Bej Vlora, ish-deputeti Ali Këlcyra, ish-prefekti i Tiranës Qazim Mulleti e të tjerë. Për nga rëndësia e detyrave, në listë ishte mbreti Ahmet Zogu, 4 persona që më parë kishin qenë kryeministra si Mustafa Kruja, Rexhep Mitrovica, Eqrem Libohova, Fiqiri Dine. Në listë ishin disa persona që më parë kishin qenë ministra. Mes tyre, Xhaferr Deva, Ernest Koliqi, Eqrem Bej Vlora, Kol Bib Mirakaj, Xhemil Dino, Ago Agaj, etj. Në listë janë përfshirë drejtuesit e policisë, xhandarmërisë dhe ushtrisë si Man Kukaleshi, Pandeli Papalilo, Xhelal Staravecka, Bajazit Boletini, djali i Isa Boletinit, Faik Quku, Hysen Selmani, Kadri Cakrani, Xhemal Aranitasi, Muharrem Bajraktari, etj. Në këtë listë ishin përfshirë edhe gazetarë dhe shkrimtarë si Xhevat Kallajxhiu, Isan Toptani, Tahir Kolgjini. Një tjetër emër i çuditshëm në listë është edhe Sadik Premtja, një nga anëtarët e mbledhjes së themelimit të Partisë Komuniste të Shqipërisë por që më pas u cilësua si tradhëtar. Bie në sy që në listë nuk është Mehdi Frashëri, regjent në kohën e pushtimit gjerman por edhe kryeministër në kohën e Ahmet Zogut. Më poshtë po botojmë të plotë listën me 219 persona dhe qarqet nga ishin të cilësuar nga regjimi i Enver Hoxhës si kriminelë lufte.

RonaTyra

 

LISTA E KRIMINELËVE TË LUFTËS

Ahmet Xhemal Zogu, Dibër

Abaz Hasan Kupi, Krujë

Azem Mustafa Shehu, Vlorë

Avdul Emin Kadiu, Korçë

Alo Muke Luarasi, Korçë

Asllan Zenel Cenaj, Kukës

Ali Hajdar Nivica, Gjirokastër

Ahmet Lahe Kuka, Gjirokastër

Ajdin Qazim Mato, Gjirokastër

Avdulla Murat Kaloshi, Dibër

Ali Kajmak Trubova, Berat

Adem Jonuz Shameti, Gjirokastër

Allaman Ismail Çupi, Dibër

Ago Shero Agaj, Vlorë

Azis Reshit Biçaku, Elbasan

Asim Shefqet Jakova, Shkodër

Ali Xhelal Këlcyra, Gjirokastër

Abaz Fejzo Ermenji, Berat

Bajrush Azem Kosova, Vlorë

Beqir Shaban Maloku, Tiranë

Bajçe Xhemal Turani, Korçë

Bardhok Shkurt Markaj, Kukës

Bajazit Isa Buletini, Tiranë

Ded Nikoll Gruga, Shkodër

Dod Bardhok Gjin, Shkodër

Ditar Ibrahim Kurtesi, Korçë

Dilaver Hasan Kacuqi, Gjirokastër

Demo Veli Tafani, Elbasan

Dilaver Dine Begu, Dibër

Dhimitër Miho, Maksakuli, Gjirokastër

Enver Mehmet Shaska, Vlorë

Enver Selman Dangëllija, Korçë

Emin Ali Goçellari, Korçë

Emin Dalip Lamçe, Elbasan

Eqrem Hysen Peshkëpia, Gjirokastër

Enver Halim Risilija, Vlorë

Eqrem Bej Vlora, Vlorë

Eqrem Bej Libohova, Gjirokastër

Ernest Shan Koliqi, Shkodër

Frrok Ndue Dushi, Shkodër

Ferit Beqir Sina, Dibër

Fiqiri Dine Begu, Dibër

Faik Shaqir Quku, Shkodër

Galip Xhemal Sojli, Tiranë

Gani Beg Kryeziu, Tiranë

Gjon Lulash Destanishta, Shkodër

Gjon Mark Jaku, Shkodër

Gjon Marka Çupi, Shkodër

Gjon Gjeto Vokrri, Kukës

Gjon Marka Ndoi, Kukës

Gjon Marka Gjoni, Shkodër

Hysen Osman Verçani, Elbasan

Hamza Asllan Drini, Dibër

Hasan Brahim Lepenica, Vlorë

Hazis Sako Hazizaj, Vlorë

Hysni Banush Pipa, Vlorë

Hetem Hamit Xhera, Korçë

Hasan Shahin Velçani, Korçë

Haki Shefik Shehu, Gjirokastër

Halil Selman Alla, Elbasan

Hafuz Selman Hasan, Dibër

Hiqmet Elmas Meço, Berat

Halim Ali Begeja, Tiranë

Hysen Halit Selmani, Dibër

Hasan Kadri Dosti, Gjirokastër

Hiqmet Sali Delvina, Gjiroakstër

Haki Rushit Shehu, Gjirokastër

Ismet Shuaip Hoxha, Vlorë

Izet Zenel Vrazhdo, Vlorë

Isan Abdi Toptani, Tiranë

Isuf Hasan Belishova, Vlorë

Isuf Maksut Baruti, Korçë

Islam Selim Dobra, Elbasan

Isak Selman Alla, Elbasan

Imer Sulejman Keqi, Durrës

Ismail Nebi Sefa, Berat

Ismail Shefqet Vërlaci, Elbasan

Irfan Allaman Ohri, Durrës

Isa Hazis Manastirliu, Berat

Irfan Rustem Goskova, Korçë

Isuf Muhamet Luzi, Vlorë

Jorgji Refail Ruço, Korçë

Jonus Hysen Ndreu, Dibër

Jahja Selman Mancaku, Durrës

Jonuz Shaban Çuli, Durrës

Kujtim Bektash Cakrani, Vlorë

Kadri Hysen Morina, Vlorë

Kol Ndue Frroku, Shkodër

Kol Prenda Doda, Shkodër

Kajo Maksut Tresova, Korçë

Kosta Harallamb Karajani, Gjirokastër

Kamber Selman Alla, Elbasan

Kalem Ibrahim Xhepaxhiu, Berat

Kadri Hajredin Cakrani, Vlorë

Kol Bib Mirakaj, Shkodër

Limos Vehip Runa, Gjiroakstër

Liman Liman Peposhi, Kukës

Lefter Vasil Guveli, Gjirokastër

Lutfi Muhamet Spahiu, Kukës

Llesh Marka Doda, Shkodër

Miftar Zenel Spahiu, Kukës

Mark Prel Marku, Shkodër

Banush Koroçka, Vlora

Meto Feta Kalliri, Vlorë

Mumbareq Murat Toptani, Tiranë

Marka Dod Gjini, Shkodër

Mark Frano Traboini, Shkodër

Mark Pashk Pëllumbaj, Shkdoër

Met Hasan Xherahi, Shkodër

Mustafa Ismail Doko, Korçë

Mark Bib Vokrri, Kukës

Mark Tunxh Myftari, Kukës

Mark Zef, Ndreca, Kukës

Muhedin Hajdar Nivica, Gjirokastër

Musa Rexho Hasani, Gjirokastër

Mehmet Kareman Luzaj, Gjirokastër

Muhamet Hysen Poli, Gjirokastër

Mustafa Mehmet Merlika, Tiranë

Muharem Nezir Bajraktari, Kukës

Mehmet Haki Alltuni, Durrës

Mehmet Alem Alemi, Vlorë

Mato Murat Miftaraj, Gjirokastër

Muhadin Osman Haxhiu, Vlorë

Neshat Tefik Kolonja, Gjirokastër

Ndue Mark Lala, Tiranë

Nikoll Dod Prenga, Shkodër

Ndue Jak Zefi, Shkodër

Ndue Jak Bajraktari, Shkodër

Ndue Marka Bajraktari, Shkodër

Ndue Lush Martini, Shkodër

Ndue Gjon Gega, Shkodër

Ndrec Ndue Tuçi, Shkodër

Nexho Dule Beleri, Gjirokastër

Nik Sokol Çuni, Kukës

Nikoll Mark Gjon Markaj, Shkodër

Ndue Pjetër Gjon Markaj, Shkodër

Nesti Josif Kopali, Vlorë

Nuredin Bej Vlora, Vlorë

Nuri Isuf Dino, Gjirokastër

Osman Ali Velja, Durrës

Pandeli Stefan Papalilo, Korçë

Pal Mark Lala, Tiranë

Pjetër Kol Preçi, Shkodër

Prend Ndue Kaziu, Shkodër

Preng Frok Previzi, Tiranë

Pal Bib Mirakaj, Shkodër

Pandelejmon Kristo Kotoko, Korçë

Qemal Mustafa Siqeca, Vlorë

Qazim Azem Çakërri, Vlorë

Qazim Neki Libohova, Durrës

Qazim Reshit Mulleti, Tiranë

Qani Emin Lesko, Gjirokastër

Qazim Zalo Prodani, Korçë

Reis Shero Agaj, Vlorë

Ramis Faslli Gjilani, Vlorë

Ramis Mehmet Hoxha, Tiranë

Ramadan Ismail Koçaj, Shkodër

Rexhep Muslli Krasniqi, Kukës

Ruhi Vehip Runa, Gjirokastër

Rexhep Mahmut Mitrovica, Tiranë

Reshat Dervish Biçaku, Elbasan

Rauf Haredin Fratari, Vlorë

Rexhep Refat Beqiri, (Dervish Rexhepi) Gjirokastër

Skënder Muço Metohu, Vlorë

Sul Ramadan Zdrava, Berat

Sulo Banush Pipa, Vlorë

Syrja Shefik Shehu, Gjirokastër

Safa Bej Vlora, Vlorë

Sabaudin Shefqet Haxhiu, Gjirokastër

Selman Hysen Kukaleshi, Tiranë

Seit Qazim Demneri, Tiranë

Selaudin Hysen Sula, Tiranë

Selman Banush Zhurka, Korçë

Sami Caushaj, Gjirokastër

Stavro Kristo Kokali, Gjirokastër

Subi Idris Topulli, Berat

Sait Be Kryeziu, Tiranë

Sadik Fiçor Premte, Vlorë

Shaban Feta Peshtani, Vlorë

Shaip Skëndo Sadikaj, Vlorë

Shyqyri Dervish Biçaku, Elbasan

Tajar Mehmet Shaska, Vlorë

Tahir Shaban Zajmi, Kukës

Tahir Hajdar Vata, Kukës

Turan Vesel Aliko, Gjirokastër

Teki Isuf Xhindi, Berat

Tahir Avdulla Hoxha, Kukës

Tahir Ali Kolgjini, Kukës

Theodhor Nikolla Stamati, Tiranë

Theodhor Rafail Ruço, Korçë

Thimjo Vasil Loli, Gjirokastër

Vasil Dhimitër Alarupi, Korçë

Vehbi Mehdi Frashëri, Tiranë

Valedin Bilbil Çapaj, Vlorë

Vat Mal Pëllumbaj, Shkodër

Vaip Xhemal Runa, Gjirokastër

Xhevat Galip Kallajxhiu, Gjirokastër

Xhemil Hysen Dino, Gjirokastër

Xhaferr Zenel Meçe, Korçë

Xhemil Meço Rapaj, Vlorë

Xhelal Sulçe Beg Bushati, Shkodër

Xhem Sadri Byberaj, Kukës

Xhemal Ibrahim Asllani, Gjirokastër

Xhelal Dervish Mitrovica, Tiranë

Xhaferr Ibrahim Deva, Tiranë

Xhevdet Hajdar Blloshmi, Elbasan

Xhemal Brahim Aranitasi, Vlorë

Xhelal Hysni Staravecka, Berat

Xheladin Trenova, Korçë

Xhelal Xhemal Zogolli, Dibër

Ymer Jakup Çakallozi, Berat

Zef Zog Zogu, Shkodër

Zef Marka Gjoka, Kukës

Zeqir Jashar Hoshi, Tiranë

Zyher Mahmut Hasanaj, Tiranë

Zef Marka Çupi, Shkodër

Zef Preng Gjoka, Shkodër

Zenel Sali Kellolli, Korçë

Zef Shuk Sereqi, Shkodër

Sekretari i Parë i Komitetit Qendror të Partisë së Punës së Shqipërisë.

Enver Hoxha

 

* Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Abc24.al sipas ligjit Nr. 35/2016 “Për të drejtën e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi pa autorizimin e Abc24.al në të kundërt çdo shkelës do të mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016*

PËRGJIGJU

Ju lutemi shkruani komentin tuaj!
Ju lutem shkruani emrin tuaj këtu