Fenomeni i të rinjve që dëshirojnë të largohen jashtë kufive të Shqipërisë ka prekur pothuajse gjithë familjet shqiptare dhe po rritet gjithnjë e më tepër. Në seancën e ndërmjetësimit në “Shihemi në gjyq”, djali 20-vjeçar, Luisi ka sjellë në studio nënën e ti, Shaqe. Ai dëshiron të largohet nga Shqipëria, por mamaja nuk e lejon dhe për këtë arsye i ka marrë edhe pasaportën dhe nuk ia kthen. Luisi: Unë si çdo i ri ka dëshirën e tij të lëvizë jashtë shtetit, të provojë fatin e tij dhe kjo… më ka fshehur dhe pasaportën.. Shaqja: Ku do me shku ti bir? Luisi: Dëshira ime është që të iki, ta provoj dhe unë si gjithë rinia e tjerë. Shaqja: Ku do me ik? Ku do na lësh ne? Ne vetëm ty të kemi more djalë. Luisi: Janë duke më pritur andej… Më ka fshehur edhe pasaportën. Shaqja: Qysh të kemi rritur. Eni Çobani: Domethënë ti e ke kërkuar, por s’ke arritur ta gjesh? Luisi: Po! Eni Çobani: Domethënë kaq thellë e ka fshehur Shaqja pasaportën, sa e pamundur ta gjejë. Shaqja: S’kisha rrugëdalje tjetër. Për natë zhurmë dhe shamatë në shtëpi. Dua të iki, dua të iki… Luisi: Nuk është puna se nuk do kthehem prap. Unë prap do kthehem, thjeshtë dua të iki ta provoj si gjithë shoqëria. Shaqja: Do kthehesh, por unë jam e sëmurë, me probleme dhe babin e ke të sëmurë. Vetëm ty të kemi. Luisi: I njëjti problem ka qenë gjithmonë në shtëpi. Jo do iki , jo s’do iki. Shaqja: S’ke ku të ikësh. Kur të kemi nevojë ne, komshijve nuk kemi si ju themi të na ndihmojnë ne. Eni Çobani: Meraku i babit dhe i mamit ka qenë gjithmonë shumë i madh. Është e natyrshme që prindi ndaj fëmijës të ketë këtë merak. Shaqja: Avash avash more djalë. Të kesh 2 djem ose 3 hajde de. Po të kesh një djalë për në shtëpi… Sytë e ballit. Luisi: Dua të iki, se kështu është puna. Këtu çdo gjë është… ekonomia zero, këtu s’ka punë, asnjë gjë… Duhet me lëviz, jo të rrish në të njëjtin vend. Shaqja: Çfarë të bëjmë tani? Me atë ekonomi, ç’të bëjmë? Luisi: Duhet të lëviz, ti bëj gjërat vetë. S’ka të ardhme ky vend. Shaqja: A ke babë, a ke nënë? Ku do i lësh? Jemi vetë ne, kemi nevojë për ty? Luisi: Gjysma e shokëve të mi, të gjithë janë jashtë shtetit. Shaqja: Se i kanë shtëpitë plot, por ne s’kemi kujt ti themi, deri sa të vijnë komshinjtë ne mbaruam. Eni Çobani: Shaqe ka ndonjë mundësi Luisi, të ketë ndonjë punësim ose dritë jeshile për diçka? Se unë e shikoj ai ka dëshirën të punojë jo vetëm për veten, por edhe për ju. Shaqja: Unë jam e sëmurë, kam 4 muaj që kam dalë nga spitali. Nuk duhet të dëgjosh shokët çfarë thonë; Po iki, po iki. Ata e kanë shtëpinë plot. Luisi: Të ishin gjërat në rregull do kisha ndenjur këtu. Shaqja: Një mo një. Ku do na çosh? Luisi: Edhe unë që jam djalë një nënë kam, s’kam dy nëna, por duhet të iki. Ardit Gjebrea: Çfarë ke studiuar ti? Luisi: Unë kam mbaruar 12 vjet, gjimnazin. Ardit Gjebrea: A ke qenë nxënës i mirë në shkollë? Luisi: Nxënës i mirë nuk mundem me e thënë, po… Ardit Gjebrea: Po kush ta ka fajin që nuk ke mësuar? Ti mendon se bota do të të presë me krahë hapur? Njerëz që nuk kanë vullnet për të mësuar? Luisi: Jo jo normal. Ardit Gjebrea: Një punë të rëndomtë që do bësh atje mund ta bësh edhe këtu. Ardit Gjebrea: E ke gjetur punën andej? Luisi: Po e kam, janë duke më pritur, jam me shokë. Ardit Gjebrea: Çfarë pune? Luisi: Akoma nuk e kanë caktuar, e kupton, vetëm hajde dhe do e vendosim. Ardit Gjebrea: Shaqe, nëse do dije se djali yt do kishte një vend të sigurt pune dhe do siguronte të ardhura do ta lije? Shaqja: Ardit, po ta them si të të kem vëlla. Unë jam e sëmurë me tension. Eni Çobani: Nuk e lë Shaqja. Shaqja: Unë s’di kujt ti them hajde, se jam e sëmurë. Ardit Gjebrea: Gjej një nuse, lërja nënën tek shtëpia. Luisi: Ç’nuse, është herët për nuse. Shaqja: Nusja pa djalin, ç’më duhet tek shtëpia? Eni Çobani: Shaqe keni ndonjë mundësi ekonomike që i ofroni? Shaqja: Po kemi një ekonomi. Me tokën e 7501, familja ime. Eni Çobani: Ju mendoni se Luisi do punojë këtë tokën? Shaqja: Mos punojë tek toka, të marrë tokën time, se unë për atë e dua, se dua për vete. Luisi: Është i njëjti muhabet prej vitesh. Shaqja: Të prishem edhe me vëllezërit, të prishem me ty apo me vëllezërit? Eni Çobani: As tokën që na the se ke zonja Shaqe? Shaqja: E kam tokën. Eni Çobani: Ku e ke? Shaqja: Në Velipojë tek familja ime.. Eni Çobani: Tokat janë ndarë që në ’91, jemi në 2019, kur ke menduar ta marrësh që t’ja japësh Luisit? Luisi: Kur të shkojë te të shumtit zonja Eni. Shaqja:Gjërat janë në rregull, por vëllai thotë kanë kaluar shumë kohë. Luisi: Kjo tokë na ka bërë konflikt, mos flasim as njëri me tjetrin.. Ardit Gjebrea: Në bregdet e ke tokën ? Shaqja: Po në bregdet e kam. 300 metër larg detit është ndarë me tokën e ligjit 7501, por që mos prishem me vëllezërit e mi, jo sot, jo nesër. Luisi: Është e disata herë që më thotë po marrim tokën, po marrim tokën… Por është një ëndërr, është menduar disa herë, se ka disa vite. Shaqja: Nuk është një ëndërr, për ty e dua. Eni Çobani: Luisi ma ka shpjeguar shumë qartë: Mamaja ime që kur kam qenë i vogël më thotë për një tokë, tokë që as e kemi parë as e kemi prekur. Tokë që e kanë dajat e mi dhe ne s’kemi lidhje fare atje. Nëna thotë orë e minutë do marrim tokë, do marrim tokën. U bëra 20 vjeç s’kam parë tokë. Ku është toka? Shaqja: Është tek vëllai im, tek vëllai i vogël. Eni Çobani: Po luisi s’do shkojë tek vëllai? Shaqja: Merrem unë me vëllain, Luisi të presë. Luisi: Lëre tokën më jep pasaportën mua. Publiku mbështet me vota Luisin dhe i jep atij të drejtë për të marrë pasaportën. Luisi: Më jep pasaportën (qesh) Shaqja: Unë kam për t’ia grisur, nuk ia jap. Luisi: Puna qëndron nuk dua të iki pa më dhënë ti bekimin tënd. Eni Çobani: Një djalë i mrekullueshëm, bravo. Luisi: Unë mund të iki dhe ndryshe, por edukata që ti më ke dhënë s’më lejon. Eni Çobani: Çfarë i kërkon mamit ti në fund të kësaj seance ndërmjetësimi? Luisi: Unë i kërkoj thjesht të më japë atë pasaportën. Shaqja: Nuk ta jap. Ardit Gjebrea: Ku e ke fshehur pasaportën? Shaqja: E kam fshehur në një vend, kam hapur një pllakë dhe e kam vënë. Luisi: Në cilën pllakë? Shaqja: Nuk ta tregoj.. Ardit Gjebrea: Na thuaj dhomën ku është? Shaqja: Tek dhoma e gjumit. Luisi: Do shkoj që tani. Shaqja: S’ka lenë vend pa kontrolluar, vetëm tek pllakat si ka shkuar mendja. Pasi “zbulon” vendin e pasaportës, Luisi përqafohet me nënën e tij./tvklan
