Pesë vende në dy ditë. Nën hijen e luftës së Ukrainës, kancelari Olaf Scholz udhëton sot të premten dhe nesër në Evropën Juglindore.
Kancelari Federal Olaf Scholz nis sot një udhëtim dy-ditor në Evropën Juglindore. Stacionet janë kryeqytetet Prishtina (Kosovë), Beogradi (Serbi), Shkupi (Maqedonia Veriore) dhe Sofja (Bullgari) si dhe metropoli i Greqisë veriore Selaniku duke evituar kështut në mënyrë të pakuptueshme Tiranën. Fokusi i bisedimeve të kancelarit gjerman do të jetë afrimi i vendeve të Ballkanit Perëndimor me BE-në, tha të mërkurën (06/08/2022) në Berlin zëvendës zëdhënësja e qeverisë Christiane Hoffmann. Nga këndvështrimi i Qeverisë Federale, perspektiva e BE-së nuk është e rëndësishme vetëm për sigurinë në rajon, por për të gjithë BE-në. Megjithatë, pranimi në BE deri më tani ka dështuar – jo vetëm për shkak të mospërputhjeve të brendshme në BE, por edhe për shkak të çështjeve të pazgjidhura në vetë rajonin.
Rëndësia e Ballkanit Perëndimor për politikën e sigurisë tashmë është evidente në ndalesën e parë të kancelarit në kryeqytetin kosovar, Prishtinë. Më 22 qershor 2022, Bundestagu do të votojë për vazhdimin e mëtejshëm të mandatit për pjesëmarrjen gjermane në forcën mbrojtëse të KFOR-it , e cila ka siguruar paqen atje që nga përfundimi i luftës në Kosovë në vitin 1999. Gjatë vizitës së tij, Olaf Scholz do të vizitojë edhe ushtarët e Bundesëehr-it të stacionuar në Kosovë.
Prania e tyre në Kosovë është e dëshirueshme dhe e nevojshme, sepse situata në veri të vendit në veçanti është klasifikuar si e brishtë nga qeveria federale. Kryeministri i Kosovës , Albin Kurti , me të cilin Scholz do të takohet në Prishtinë, ka vendosur të ashtuquajturat masa të reciprocitetit ndaj Serbisë fqinje. Kjo do të thotë se Prishtina merr të njëjtat masa ndaj Beogradit si anasjelltas. Në shtator të vitit 2021, për shembull, qeveria e Kosovës vendosi të mos i njihte më targat serbe, sepse Serbia nuk i kishte njohur kurrë targat e Kosovës. Si rezultat, Serbia rriti ndjeshëm praninë e saj ushtarake në zonën kufitare me Kosovën gjë që qeveria federale e vlerësoi si një “reagim disproporcional”.
Dialogu i normalizimit i nisur nga BE në 2011 midis dy shteteve ballkanike tregon gjithashtu pak progres. Kancelari Scholz, i cili do të udhëtojë nga Prishtina për në Beograd të premten (10 qershor 2022), tashmë është përpjekur të ulë palët e ndara në tryezë. Në fillim të majit 2022, ai organizoi një takim ndërmjet përfaqësuesit special të BE-së, Miroslav Lajçak, kryeministrit të Kosovës Kurti dhe presidentit serb Aleksandar Vuçiq në Berlin. Mirëpo, përveç një fotoje të përbashkët në darkë, kjo nuk solli asnjë rezultat.
“Mesazhe të vështira nga Berlini”
Në Beograd pritet që kancelari gjerman të nxisë veçanërisht Serbinë që të jetë e gatshme për kompromis. “Sidomos në kohë si këto, kur një luftë brutale po zhvillohet, është e një rëndësie të madhe që të dyja vendet të zgjidhin gradualisht konfliktin e tyre”, tha Scholz në konferencën e tij të përbashkët për shtyp me Kurtin më 4 maj 2022 në Berlin. Këtu përfshihet edhe njohja e pavarësisë së Kosovës nga Serbia.
Kurti insiston gjithashtu që Kosova të trajtohet si shtet i pavarur në negociata: “Njohja duhet të jetë në qendër të bisedimeve dhe jo në fund”, tha ai në një intervistë për DË në atë kohë . Presidenti serb, Vuçiç, nga ana tjetër, kur u betua për mandatin e dytë më 31 maj 2022, premtoi se do ta bëjë Kosovën sërish pjesë integrale të Serbisë. Para vizitës së Scholz-it, Vuçiç ka përgatitur popullatën serbe për bisedime të vështira. Ai tha në televizionin shtetëror të hënën (6 qershor 2022): “Do të ketë mesazhe të vështira nga Berlini që nuk do të na pëlqejnë”.
Politika serbe
Mesazhet e vështira përfshijnë edhe çështjen e sanksioneve të BE-së kundër Rusisë. Serbia është i vetmi vend në Ballkanin Perëndimor që nuk i është bashkuar masave evropiane. Deri më tani, kancelari është përmbajtur nga kritikat, madje duke lavdëruar Serbinë për të paktën mbështetjen e rezolutës së OKB-së që dënon agresionin rus. Edhe pse Beogradi u përmbajt nga sanksionet, ai megjithatë doli në anën e BE-së dhe kështu përmbushi kërkesat e politikës së jashtme të vendosura nga Brukseli ndaj kandidatëve për anëtarësim në BE, tha Scholz gjatë vizitës së Vuçiçit në Berlin më 4 maj 2022.
Partnerët e koalicionit të kancelarit të SPD flasin një gjuhë më të qartë. Ministrja e Jashtme Federale Annalena Baerbock deklaroi në Bruksel në fillim të prillit: “Nëse doni të bëheni anëtar i BE-së, është e rëndësishme të mbështesni sanksionet e BE-së”. FDP gjithashtu mban një qëndrim të ngjashëm. Eurodeputetja Renata Alt, ish-raportuese për Ballkanin Perëndimor dhe tani kryetare e Komitetit të të Drejtave të Njeriut në Bundestag, i bëri thirrje kancelarit që të emërtojë kushte të qarta për Serbinë kandidate për anëtarësim: “A duhet që Serbia të vazhdojë me politikën e saj dhe të distancohet më tej dhe larg demokracisë, ndaj sugjeroj ngrirjen e fondeve dhe të mendojmë për pezullimin e negociatave të anëtarësimit në BE”, tha Alt për DË.
Konflikti i Kosovës nuk është i vetmi pikë në agjendën e vizitës së kancelarit në Ballkanin Perëndimor. Në Shkup dhe Sofje, dy stacionet e fundit, do të diskutohet për konfliktin mes Maqedonisë së Veriut dhe Bullgarisë. Qeveria bullgare po bllokon afrimin me BE të vendit të vogël fqinj. Sçipas deputetit të CDU dhe ekspertit të Ballkanit Knut Abraham: “Ne duhet të shqyrtojmë modelet në të cilat shtetet tashmë miratojnë pjesë të legjislacionit evropian.” Në tregun e brendshëm në veçanti, jo anëtarët dhe kandidatët mund të përfitojnë tashmë nga avantazhet ekonomike të Evropës përpara se të bëhen anëtarë të plotë. DW
