Për ata që janë rritur duke jetuar nën të njëjtën çati me disa anëtarë të tjerë të familjes, ata mund ta konsiderojnë pavarësinë e të jetuarit vetëm si një dhuratë. Por sipas të dhënave më të reja të studimit, ata nuk po marrin në konsideratë një faktor kyç.
Studimii publikuar në Frontiers in Psychiatry zbuloi se të jetuarit vetëm lidhet me një rrezik më të lartë të depresionit.
Një “epidemi” e vetmisë
Psikologu Arash Emamzadeh në artikullin e tij në Psychology Today shpjegon këto rezultate dhe dekodon ndjenjën e vetmisë. Vetmia përkufizohet si një mospërputhje midis marrëdhënieve të dëshiruara dhe ekzistuese dhe ndahet në dy lloje: sociale (p.sh. dështimi për të krijuar miqësi të reja) dhe emocionale (dështimi për të krijuar marrëdhënie të ngushta të kënaqshme).
Hulumtimet kanë treguar se ndikon negativisht në shëndetin fizik dhe mendor – për shembull, është një faktor rreziku për depresion, rrit ndjeshmërinë ndaj dhimbjes dhe është lidhur me vdekjen e parakohshme.
Pothuajse 1 në 3 persona që jetojnë në vendet perëndimore jetojnë vetëm, ose për shkak të ndarjes, divorcit ose vejushës ose sepse nuk kanë hyrë kurrë në një lidhje serioze ose martesë.
Ashtu si vetmia, izolimi social mund të jetë një faktor rreziku për shumë kushte që lidhen me shëndetin fizik (p.sh. sëmundjet kardiovaskulare, goditjet në tru, diabetin, vdekshmërinë e parakohshme) dhe shëndetin mendor, veçanërisht depresionin.
Studimi
Në meta-analizën aktuale, studiuesit morën të dhëna nga studime gjatësore që përfshinin 123,859 pjesëmarrës për të hetuar marrëdhënien midis izolimit social dhe depresionit. Sipas analizës së të dhënave, të jetuarit vetëm rrit rrezikun e depresionit më shumë për burrat sesa për gratë, për të moshuarit sesa për të rinjtë dhe për banorët ruralë sesa urbanë.
Në përgjithësi, nëse dikush jeton vetëm, ai rrezikon të zhvillojë çrregullime depresive me 42%.
Pse po ndodh kjo?
Një shpjegim është mënyra e jetesës së njerëzve të vetmuar, pasi ata mund të jenë në një situatë më të keqe ekonomike, kanë më pak kontakte sociale dhe mbështetje sociale, shëndet më të keq fizik ose mendor ose zakone më të këqija shëndetësore, krahasuar me ata që ndajnë një çati me njerëz të tjerë.
Megjithatë, marrëdhënia midis të jetuarit vetëm dhe depresionit mund të jetë komplekse dhe e ndërlidhur. Për shembull, sipas hulumtimeve, pacientët me një histori – ose me sëmundje aktuale – të rënda dhe kushte paaftësie (p.sh. dhimbje kronike) kanë më shumë gjasa të izolohen dhe përfundimisht të zhvillojnë depresion. Por vetë depresioni ka të ngjarë të çojë ose të përkeqësojë cilësinë e jetës së pacientëve dhe të rrisë izolimin social dhe ndjenjën e vetmisë.
Si përfundim, sipas psikologes, edhe pse këto rezultate duken shqetësuese, pozitive është se ka ndërhyrje efektive psikologjike dhe trajtime farmakologjike për depresionin, ndërkohë që në të njëjtën kohë po hetohen edhe trajtime të reja.
Për më tepër, ka mënyra për të përballuar vetminë , të tilla si praktikimi i vëmendjes dhe adoptimi i një kafshe.
