Një miku im punon në në Londër ku shumë azilkërkues shkojnë për trajtim. Ngarkesa e çështjeve është e madhe aktuale në emigracionin e paligjshëm, dhe përfshin shumë shqiptarë.
Po, ky është fluksi i emigrantëve nëpër Kanal për të cilin kemi dëgjuar kaq shumë dhe për të cilin kryeministri shqiptar, Edi Rama, ka fajësuar qeverinë britanike: Nuk bëhet fjalë për shqiptarët, as alienët apo gangsterët, por ka të bëjë me politikat e dështuara për kufijtë dhe emigrimin”, tha ai këtë javë.
Tre raste japin një ide se çfarë po ndodh. Një pacient ishte një infermiere nga Tirana, kryeqyteti i Shqipërisë, por e kishte të pamundur me pagën e një infermiere të blinte shtëpi për të jetuar. Ajo është gjithashtu një vajzë e thjeshtë dhe perspektivat e saj për martesë ishin të pakta. Kështu ajo kurseu paratë e saj për të paguar trafikantët; tarifa për të shkuar në Britani fillon rreth 3000-4000 £ dhe mund të shkojë deri në 10 000 £.
Pastaj ishte një burrë nga Shqipëria veriore i cili ishte plagosur duke luftuar me UÇK-në në Kosovë dhe gati i verbër me diabet; djali i tij, rreth 18 vjeç, ishte me të; ai ka kushte të rënda shëndetësore të cilat nuk mund të trajtohen siç duhet në shtëpi; përveç kësaj, mirëqenia sociale është më bujare këtu.
Rasti i tretë ishte një çift i martuar me një fëmijë të vogël nga jugu; gruaja ishte infermiere. Udhëtimi me gomone ishte ferr;
Por kur anija britanike – me sa duket roja bregdetare – mbërriti, gjithçka ndryshoi. Ishte, siç tha ajo, toka e premtuar. Burri kishte një arsye që donte të dilte nga Shqipëria; familja e tij ishte përfshirë në një gjakmarrje. Ajo kishte frikë nga trafikantët: terroristë, i quajti ajo.
A janë këta azilkërkues legjitimë në kuptimin e të paturit të një frike të bazuar mirë nga persekutimi? Unë do të thosha jo, vetë. Por ata nuk janë as thjesht emigrantë ekonomikë.
Pse të largohemi nga Shqipëria? Ekspertët çuditërisht nuk përqendrohen kryesisht në ekonomi për të shpjeguar eksodin – sepse në të vërtetë është një eksod i brezit të ri. Përkundrazi, ka të bëjë me faktin se Shqipëria është një shtet i dështuar: mungesa e shtetit ligjor, ndjenja se vendi po drejtohet nga një qeveri e korruptuar për përfitimin e vet, pashpresa për perspektivat për ndryshim, narko-ekonomia. Një gazetë e fundit tregon numrin e atyre që janë larguar nga vendi që nga ardhja e Edi Ramës, kryeministri socialist, në 2013, në 700,000.
Romeo Gurakuqi, një ish deputet në Shqipëri thotë prerë se mënyra se si qeveriset Shqipëria nuk përputhet me të qenit anëtare e NATO-s dhe kandidate për anëtarësim në BE: “Mënyra e qeverisjes, arroganca, pabarazia, korrupsioni, mungesa e kontrollit të shtetit ligjor, mungesa e garancia për zhvillimin e biznesit dhe investimet e huaja në vend, të gjitha kanë rritur depresionin në shoqëri”, thotë ai.
Presidenti i Turqisë, Erdogan është një aleat i ngushtë i Ramës; ai po financon një tjetër mega xhami, në Shqipëri, si pjesë e projektit të tij madhështor për të ringjallur otomanizmin. Por ky lloj investimi është i pazakontë.
Për shumicën e shqiptarëve, thotë Gurakuqi, kohët janë të vështira: “Shoqëria shqiptare është në një depresion të thellë, jo vetëm ekonomik e social, por edhe në një gjendje ankthi, pasigurie për jetën, që shtrihet në shtresat e ulëta dhe të mesme të shoqërisë”.
Gurakuqi vëren se shumë nga të ardhurit në MB janë nga zona e tij, Shqipëria veriore; është e diskriminuar, thotë ai, nga një klasë politike e dominuar nga jugu. Ai shton:
“Pse ata vijnë vetëm në MB? Unë mendoj se ato janë të përhapura në të gjithë Evropën kontinentale. Ata lëvizin lirshëm sepse Shqipëria është pjesë e marrëveshjes së Shengenit. Por ata mendojnë se Britania e Madhe ofron më shumë mundësi”.
Sipas Eurostat, numri i azilkërkuesve shqiptarë është më i larti në raport me popullsinë kudo. Popullsia ra nga fillimi i këtij viti me 14 për qind që nga viti 1990, në pak se 2.8 milionë. Pjesa më e madhe e kësaj rënie i atribuohet emigracionit, legal dhe ilegal.
Afrim Krasniqi, drejtor i Institutit të Studimeve Politike, vëren se emigracioni është në dy nivele:
“E para dhe për të cilën flitet më pak është migrimi i profesionistëve drejt vendeve të avancuara teknologjikisht si Gjermania. E dyta lidhet me emigrimin e individëve me arsim të dobët (por jo domosdoshmërish të varfër) që shkojnë kryesisht në Britani. Numerikisht, kategoria e parë është dukshëm më e madhe, por nuk tërheq vëmendjen e mediave, pasi është migrimi legal që pëlqehet nga vendet në fjalë.
Një mik tjetër, ish-nëpunës i lartë publik, fajëson Ramën për rënien e standardeve në jetën publike. Pati raportime këtë javë, për shembull, për numrin e fluturimeve që Kryeministri bëri me avion privat. Ky mik më dërgoi një sërë historish mbi sjelljen e supozuar të gabuar të zgjedhjeve të fundit, por gjëja më e dukshme ishte se ai nuk donte të përmendej; ai kishte frikë.
Misteri është se ka kaq pak shqyrtim kritik të klasës politike dhe qeverisë shqiptare nga ambasadat perëndimore, përfshirë atë të Britanisë. Disa vëzhgues e konsiderojnë këtë si korrupsion. Krasniqi vëren se “BE-ja por edhe Britania e Madhe nuk kanë një strategji aktive apo efektive në Shqipëri; Prioriteti është interesi afatshkurtër për stabilitetin dhe kontrollin, jo ai i demokracisë funksionale dhe shoqërive të hapura… Modeli i politikanit shqiptar dhe rajonal që promovohet nga “Perëndimi” është kryesisht modeli i gabuar që nuk e duan qytetarët këtu. , atë të politikanit të fortë, arrogant, të korruptuar dhe autoritar.’
Opsioni më i vështirë është të përballesh me problemet në Shqipëri – korrupsionin endemik, një narkoelitë dhe një klasë politike të kalbur – përmes diplomacisë, vendosjes inteligjente të ndihmës ndërkombëtare dhe një qasjeje të fortë ndaj pastrimit të parave.
