Toka hënore potencialisht mund të shndërrohet në karburant raketash për të fuqizuar misionet e ardhshme në Mars, ka zbuluar një studim i ri.
Analiza e kokrrave të sjellë nga anija kozmike e Kinës Chang’e 5 zbuloi se regoliti në Hënë ka përbërje që konvertojnë dyoksidin e karbonit në oksigjen.
Toka është e pasur me hekur dhe titan, të cilët punojnë si katalizatorë nën rrezet e diellit dhe mund ta kthejnë dyoksidin e karbonit dhe ujin e lëshuar nga trupat e astronautëve në oksigjen, hidrogjen dhe nënprodukte të tjera të dobishme si metani për të fuqizuar një bazë hënore.
Ndërsa oksigjeni i lëngshëm dhe hidrogjeni prodhojnë karburantin e raketës, ai gjithashtu hap derën për një stacion karburanti ndërplanetar me kosto të ulët në Hënë për udhëtime në Planetin e Kuq dhe më gjerë.
Atmosfera e Tokës dhe tërheqja gravitacionale do të thotë sa ton karburant në sekondë nevojiten për ngritjen, kështu që çdo gjë që nuk duhet të merret nga sipërfaqja mund të kursejë shumë para.
“Ne përdorim burimet mjedisore në vend për të minimizuar ngarkesën e raketave. Strategjia jonë ofron një skenar për një mjedis jetese jashtëtokësore të qëndrueshme dhe të përballueshme,” tha autori kryesor i studimit, profesori Yingfang Yao pranë Universitetit Nanjing në Kinë.
Studiuesit propozojnë një teknikë të quajtur “fotosinteza jashtëtokësore”, e cila përfiton nga toka hënore dhe rrezatimi diellor – dy burimet më të bollshme të hënës.
Sistemi i tyre në teori e shndërron ujin e nxjerrë nga hëna dhe shkarkimin e frymëmarrjes së astronautëve në oksigjen dhe hidrogjen duke përdorur fuqinë e dritës së diellit.
Dyoksidi i karbonit i nxjerrë gjithashtu mblidhet dhe kombinohet me hidrogjenin nga uji dhe katalizohet nga toka hënore.
Ky proces prodhon hidrokarbure si metani, i cili mund të përdoret si lëndë djegëse, ndërsa rrezet e diellit prodhojnë ujë, oksigjen dhe lëndë djegëse që mund të mbështesin jetën në një bazë hënore.
Hulumtimi ofron shpresë për një ‘fshat hënor’ që do të përfshijë një platformë lëshimi dhe operacione minerare.
Shkencëtarët thonë se hëna është një thesar i burimeve të vlefshme, me ar, platin dhe metale të tjera të rralla për elektronikën e gjeneratës së ardhshme, të gjitha në pritje të nxjerrjes.
Misionet e ardhshme hënore të Kinës me ekuipazh do të testojnë metodën e energjisë së rinovueshme të njohur si elektrolizë.
Yao tha se po provohen qasje të ndryshme për të përmirësuar dizajnin – si shkrirja e tokës në një material të strukturuar nano.
Idetë e mëparshme kërkonin burime energjie nga Toka.
Projekti ambicioz i NASA-s Artemis planifikon një bazë hënore deri në vitin 2028, së bashku me një stacion hapësinor hënor të quajtur Gateway për të lehtësuar udhëtimet në Mars.
Agjencia hapësinore shpreson që kjo koloni të zbulojë zbulime të reja shkencore, të demonstrojë përparime të reja teknologjike dhe të vendosë themelet për kompanitë private për të ndërtuar një ekonomi hënore.
Kina ndërkaq shpreson të fitojë garën për në Mars duke zbarkuar njeriun e parë në të brenda 10 vjetëve të ardhshëm.
Hulumtimi i ri është publikuar në revistën “Joule”.
