Gati 16 milionë vdekje shtesë mund të kenë ndodhur gjatë viteve 2020 dhe 2021, gati trefishi i 5.42 milionë vdekjeve nga Covid-19 që u raportuan gjatë së njëjtës periudhë dyvjeçare.
Organizata Botërore e Shëndetësisë ka mandatuar një grup studiuesish të udhëhequr nga statisticieni dhe demografi William Msemburi për të hartuar dhe shpërndarë një statistikë të vdekshmërisë nga Covid-19 nga janari 2020 deri në dhjetor 2021.
William Msemburi dhe kolegët e tij vlerësuan numrin e vdekjeve që do të kishin ndodhur globalisht nga janari 2020 deri në dhjetor 2021 nëse pandemia nuk do të kishte ndodhur.
Për disa vende, ekipi përdori të dhënat e vdekshmërisë nga viti 2015 deri në vitin 2019 për të llogaritur numrin e vdekjeve të pritshme në vit, të cilin e krahasoi me numrin e vdekjeve të raportuara nga çdo shkak gjatë dy viteve të pandemisë.
Në vendet që nuk kishin të dhënat e nevojshme për vdekshmërinë, si disa në Afrikë dhe Lindjen e Mesme, studiuesit përdorën një model statistikor për të parashikuar vdekjet e tyre shtesë. Bazuar në vendet ku disponohen statistikat e vdekshmërisë, modeli i lidhi vdekjet shtesë me faktorë që mund të ndikojnë në shkallën e vdekjeve, si kufizimet e Covid-19 dhe prevalenca e kushteve të tjera, si diabeti.
Rezultatet tregojnë se 16 milionë vdekje shtesë kanë ndodhur në mbarë botën nga fillimi i vitit 2020 deri në fund të vitit 2021, nga të cilat 5 milionë ishin në vitin 2020 dhe më shumë se 10 milionë ishin në vitin 2021.
“Ne mendojmë se dyfishimi i vdekshmërisë në vitin 2021 krahasuar me vitin 2020 nuk është vetëm për shkak të varianteve më infektive Covid-19, por edhe sepse Covid-19 po përhapej në popullata që kishin më pak akses në vaksinim”, thotë Msemburi.
Vdekjet shtesë mund të përfshijnë gjithashtu njerëz që vdiqën nga shkaqe jo-covid pas ekzaminimeve të vonuara shëndetësore, ose për shkak të hezitimit për të kërkuar kujdes mjekësor në mes të kulmit të pandemisë.
Vendi me numrin më të madh të vdekjeve në raport me numrin e pritshëm të vdekjeve ishte Peruja, e cila pa dy herë më shumë vdekje nga viti 2020 në 2021 krahasuar me atë që do të pritej nëse nuk do të kishte ndodhur pandemia.
Kjo u pasua nga Ekuadori dhe Bolivia, të cilat secila kishin 1.5 herë më shumë vdekje. Por kështu India, Rusia, Indonezia, Shtetet e Bashkuara dhe Brazili, të cilat janë në pesëshen e parë.
“Kjo nuk do të thotë që këto vende iu përgjigjën më keq pandemisë, ka shumë faktorë që mund të jenë në lojë, duke përfshirë kohën e shpërthimeve në vende të ndryshme, variantet e të cilave Covid-19 ishin dominuese, si dhe normat e vaksinimit”, thotë Msemburi.
Italia është në vendin e shtatëmbëdhjetë, shifra më e keqe në Evropë e ndjekur nga Polonia dhe Mbretëria e Bashkuar.
Në Indi pati vdekje shtesë prej 4.74 milionë, në Rusi, vdekjet shtesë në 2020 dhe 2021 ishin 1.07 milionë, në Indonezi 1.03 milionë dhe në Shtetet e Bashkuara 932,000.
Ajo që dihej ishte se numri i vdekjeve të raportuara nga vende të ndryshme të botës ishte 5.420.534 vdekje, por këto të dhëna tregojnë se ky numër është pothuajse trefishuar.
“Krahasimi i vdekshmërisë shtesë në vende të ndryshme mund të ndihmojë në vlerësimin e ndikimit të masave të ndryshme të marra nga qeveritë në mbarë botën, të cilat nga ana tjetër mund të ndihmojnë në luftimin e pandemive të ardhshme”, një nga autorët e studimit.
a.m/dita
