E premtja e 13-të konsiderohet nga shumë njerëz në botë si dita më pa fat e vitit. Nëse jeni të shqetësuar se çfarë do të ndodhë këtë herë, atëherë nuk jeni i vetmi. Psikologët madje dolën me një diagnozë për një ndjenjë të tillë, paraskavedekatriafobia ose frika nga e premtja e 13-të.
Një opsion është të qëndroni në shtratin tuaj dhe të shmangni fatin e keq të mundshëm që mund t’ju ndodhë të premten më 13, ose të injoroni këtë bestytni gjithsesi, shkruan abcnews.al.
Kjo bestytni e përhapur mund të datojë që në mesjetë dhe madje të ketë një bazë biblike. Disa historianë pohojnë se ishte dita kur Eva e bëri Adamin të kafshonte mollën, kur filloi përmbytja dhe ndërtimi i Kullës së Babelit. Në Dhiatën e Re, ishin 13 njerëz në darkën e fundit të Jezusit të Enjten e Madhe, një ditë para kryqëzimit të Krishtit të Premten e Madhe.
Ka histori të ndryshme për fillimin e bestytnive në këtë ditë. Disa besojnë se gjithçka filloi kur Filipi IV i Francës arrestoi qindra templarë të premten, 13 tetor 1307. Në tregimin “Kodi i Da Vinçit”, Dan Brown përmend ekzekutimin e templarit Jacques de Molay të premten më 13. Ai dyshohet se mallkoi Papën dhe Mbretin e Francës.
Është gjithashtu e mundur që romani i Thomas Lawson i vitit 1907 “E premtja e trembëdhjetë” të ketë luajtur një rol të rëndësishëm në përhapjen e bestytnive. Në roman, një agjent i paskrupullt i aksioneve përdor bestytninë për të krijuar një panik në Wall Street të premten më 13.
Mediat e tjera raportojnë se supozohet se paniku rreth ditës së specifikuar është krijuar në vitin 1927, kur ndodhi rrëzimi i dytë më i madh i bursës. Dështimet e biznesit dhe falimentimet nxitën agjentët e dëshpëruar të hidheshin nga dritaret e një ndërtese të Wall Street. Meqenëse kishte shumë prej tyre, besohet se njerëzit e tjerë që ecnin pranë ndërtesës nuk ishin të sigurt.
Dita u kujtua si “E Premtja e Zezë” dhe pas kësaj ajo futi edhe një herë frikën në kockat e amerikanëve dhe skepticizmi u përhap në pjesën tjetër të botës, kryesisht në Evropë, ku e premtja e 13 shpejt u bë sinonim i fatkeqësisë.
Frika nga numri 13 lidhet edhe me mitin norvegjez për 12 perënditë që përgatitën një darkë në të cilën erdhi një mysafir i trembëdhjetë i paftuar. Ai e shtyu perëndinë e verbër të errësirës Hodder të qëllonte perëndinë e gëzimit Balder. Pasi vdiq, i gjithë vendi u mbulua me të zeza.
j.l./ ABC24.AL
